قرص‌های ضد بارداری مفید یا مضر ؟

یكی از شایع‌ترین روش‌های جلوگیری از بارداری استفاده از قرص‌های OCP است. استفاده از این قرص‌ها روشی مؤثر و بی‌خطر شناخته شده است كه قدرت باروری را نیز كاهش نخواهد داد. البته مصرف این داروها برای درمان برخی بیماری‌ها نیز توصیه می‌شود. با این حال خانم‌ها معمولاً ترجیح می‌دهند این قرص‌ها را مصرف نكنند.

اما آیا واقعاً مصرف این قرص‌ها خطرناك است؟

دكتر نیلا طبسی، جراح و متخصص زنان و زایمان در گفت‌وگو با «جام‌جم» درباره این روش می‌گوید: «قرص‌های OCP یا همان قرص‌های ضدبارداری برای جلوگیری از باروری خانم‌ها ساخته شده و سیكل قاعدگی را متوقف می‌كند. از سال‌های قبل تا امروز سعی شده میزان دوز دارو كمتر شود، دارو موثرتر عمل كند و همچنین عوارض كمتری نیز برجای بگذارد.»

خانم‌ها اغلب از مصرف این قرص‌ها شكایت دارند و آن را دلیلی برای بروز مشكلات گوارشی، چاقی و اعصاب می‌دانند. در گذشته افراد تصور می‌كردند كه مصرف این قرص‌ها باعث ناباروری نیز خواهد شد. دكتر طبسی در این‌باره توضیح می‌دهد: «در گذشته این داروها مورد كم لطفی مردم واقع می‌شد، در حالی كه مصرف آنها چنین شرایطی را ایجاد نخواهد كرد. در دوره كنونی پیشرفت‌های پزشكی و دقت بیشتر در مورد نحوه مصرف آنها، عوارض این قرص‌ها را به حداقل رسانده است.»

به گفته وی هر خانمی نسبت به این قرص‌ها، مانند هر داروی دیگری واكنشی متفاوت خواهد داشت و به همین دلیل بروز برخی عوارض غیر قابل اجتناب است. البته عوارض جانبی این قرص‌ها متفاوت هستند ولی معمولا چندان دردسرساز نخواهند بود.

این پزشك متخصص خاطرنشان می‌كند: «اگر تاریخ مصرف قرص‌ها نگذشته باشد و به شیوه صحیح نیز مصرف شوند، معمولا با مصرف قرص‌ها باروری امكان‌پذیر نیست. علاوه بر این بهتر است توجه داشته باشید هر زمانی كه مصرف این قرص‌ها قطع شود، بلافاصله قدرت باروری فرد برمی‌گردد.»

به گفته دكتر طبسی افراد باید این قرص‌ها را به شیوه صحیح مصرف كنند و سلیقه و خواست خود را در مصرف آنها دخالت ندهند.

دكتر طبسی با بیان این‌كه برخی خانم‌ها هنگامی كه قصد دارند به سفرهای زیارتی بروند یا در روزهای ماه مبارك رمضان از این قرص‌ها استفاده می‌كنند، می‌گوید: «این خانم‌ها پس از سفر و به مدت چند ماه باید منتظر تغییراتی در عادت ماهانه خود باشند. بنابراین بهتر است حتماً با نظر پزشك این كار انجام شود تا بررسی‌ها و معاینات لازم انجام شود.»

قرص‌های ضدبارداری و رشد موهای زائد

بسیاری از خانم‌ها مصرف این قرص‌ها را دلیلی برای افزایش رشد موهای زائد می‌دانند. گروهی نیز برخلاف دسته اول، این قرص‌ها را تنها به دلیل كاهش رشد موهای زائد استفاده می‌كنند.طبسی دراین‌باره توضیح می‌دهد: «معمولاً خانم‌ها به محض مشاهده موهایی كلفت و غیر طبیعی برای پیشگیری از رشد آنها، با مراجعه به پزشك اقدام به درمان می‌كنند. پزشكان نیز ممكن است پس از بررسی‌های دقیق و معاینات لازم، برای پیشگیری از افزایش رشد این موها استفاده از نوع خاصی از این قرص‌ها را پیشنهاد كنند.»

وی می‌افزاید: «هرچند این قرص‌ها مانع افزایش تعداد موهای زائد می‌شود، ولی در مورد حذف موهایی كه وجود دارند موثر نخواهد بود. فردی كه این شیوه درمان را شروع می‌كند باید دقت داشته باشد كه روند این نوع درمان به نسبت طولانی است. بنابراین چنانچه فردی بدون دلیل اقدام به این كار ‌كند، باید انتظار عوارضی را نیز داشته باشد.»

موارد منع مصرف دارو

این دارو هم مانند دیگر داروها تداخلات و عوارضی در پی خواهد داشت. بنابراین افراد نباید بدون نظر پزشك این دارو را مصرف كنند. دكتر طبسی در این‌باره تاكید می‌كند: «افرادی كه با بیماری‌های كبدی یا مشكلات دفع كلیوی روبه‌رو هستند و كسانی كه صرع دارند و داروهای مربوط به آن را مصرف می‌كنند، باید در این زمینه دقت و با پزشك خود مشورت كنند.»

وی می‌گوید: «كسانی كه سابقه بیماری‌های قلبی یا سردردهای میگرنی شدید دارند نیز باید تا جایی كه ممكن است از این قرص‌ها كمتر استفاده كنند.»

درمان كیست‌های تخمدان

این قرص‌ها برای درمان برخی بیماری‌ها و مشكلات نیز استفاده می‌شود. دكتر طبسی با اشاره به این كه استفاده از این قرص‌ها درمانی موثر و مناسب برای كیست‌های تخمدان به شمار می‌رود، می‌گوید:‌«برای درمان و بهبود كیست‌های تخمدانی كه از بین نمی‌رود از این قرص‌ها استفاده می‌شود. در چنین شرایطی مصرف این داروها مفید است و هیچ‌گونه عوارض جدی در پی نخواهد داشت.»

قرص‌های ضدبارداری؛ سرطان و پوكی استخوان

برخی نیز چنین تصور می‌كنند كه مصرف این قرص‌ها سبب پوكی استخوان می‌شود. دكتر نیلا طبسی با رد این باور توضیح می‌دهد: «مصرف این داروها باعث ابتلا به پوكی استخوان نمی‌شود و چنین تصوری از نظر علمی صحیح نیست. در واقع پزشكان برای كسانی كه دچار پوكی استخوان هستند، درمان‌های هورمونی را نیز همراه با درمان‌های استخوانی شروع می‌كنند تا شرایط بهتر شود.»

شاید خیلی از خانم‌ها از بروز سرطان در نتیجه مصرف این قرص‌ها هراس داشته باشند و به همین دلیل آن را كنار بگذارند. این متخصص زنان و زایمان در این‌باره یادآور می‌شود: «این قرص‌ها از بروز سرطان‌های تخمدان و رحم جلوگیری می‌كند. البته معمولاً پزشكان سعی می‌كنند چنانچه مشكل خاصی وجود نداشته باشد برای پیشگیری از بروز سرطان سینه، پس از سنین یائسگی درمان‌های هورمونی را انجام ندهند.»

وی تاكید می‌كند كه این قرص‌ها روشی موثر است كه عوارض چندانی نیز برجای نمی‌گذارد، اما برخی مردم به دلیل دشواری و ترس از استفاده روزانه دارو، این قرص را كنار می‌گذارند.